December: tijd om de balans op te maken

December, de tijd waarin terug gekeken wordt naar het voorbije jaar en vooruit gekeken wordt naar het jaar dat komen gaat. Zo ook voor de directie van Breedband Hollands Kroon. Er is veel gebeurd: informatieavonden, een vraagbundeling, gesprekken met providers, bijna teveel om op te noemen. Om de balans op te maken is een tussenevaluatie geschreven. Hieronder leest u de samenvatting en kunt u het volledige rapport downloaden.

Samenvatting

In 2014 zijn we dit project gestart met een projectplan; op basis van dat plan heeft de Provincie Noord-Holland een subsidie van € 250.000 verstrekt. Op 15 juli 2014 hebben Corry de Lange en Alexander op de Weegh de Coöperatie Breedband Hollands Kroon U.A. opgericht met als doel een breedbandnetwerk binnen de gemeente Hollands Kroon aan te (laten)leggen, te (laten)beheren en exploiteren. Op 25 november 2014 is een Raad van Commissarissen (RvC) benoemd bestaande uit vijf professionals met verschillende achtergronden en expertise op het gebied van ondernemerschap, ICT, telecom, financiën en bestuurskunde. De RvC heeft op 14 april 2015 de eerste Ledenraad benoemd, bestaand uit 19 betrokken inwoners uit de gemeente.

Parallel aan bovenstaande is eind 2014 samen met een vrijwilliger onderzoek gedaan naar de lessons learned van breedbandinitiatieven elders in het land. De verzamelde informatie is gebundeld en heeft (mede) als basis gediend voor de vervolgstappen die in het project zijn uitgevoerd. Met het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord is gekeken naar de mogelijkheid om een regionale kennisdeling en schaalvergroting van breedbandinitiatieven op te zetten, om zo ook een gezamenlijke onderhandelingspositie te creëren. Het is niet gelukt om dit te realiseren.

Met hulp van een andere vrijwilliger met relevante expertise is de boodschap richting de inwoners uitgewerkt. Ook is door twee verschillende experts parallel aan elkaar gewerkt aan business cases. Hoewel er verschillen zijn tussen de beide cases, kan op grond van de informatie onder andere geconcludeerd worden dat de gemeente Hollands Kroon zich in relatie tot landelijke gemiddelden typeert als een buitengebied waar:

  • de afstand tussen de woningen onderling extra groot is;
  • de afstand van de weg naar de voordeur extra groot is;
  • de bermen smal zijn;
  • veel (kleine) kunstwerken en watergangen aanwezig zijn.

In een vroeg stadium is ook begonnen met het voeren van gesprekken met operators en providers, omdat de coöperatie deze rollen niet zelf zal gaan vervullen. Hoewel in theorie operators en providers onafhankelijk van elkaar kunnen opereren, blijkt dit in de praktijk niet het geval te zijn. Een keuze voor een operator heeft gevolgen voor een keuze voor een provider en vice versa. Naast gesprekken met providers en operators, waren er ook gesprekken met adviseurs en aannemers die zich meldden nadat er meer informatie over ons initiatief bekend werd. Hier zijn wij selectief mee omgegaan.

Vanaf 24 september 2014 startte de teasingfase en was het mogelijk voor inwoners om zich in te schrijven als medestander van het project. Deze inschrijving gaf voor de inwoners geen verplichting; het primaire doel van de coöperatie was om te toetsen of er belangstelling was voor het project. Er zijn informatieavonden georganiseerd in alle kernen en voor diverse (ondernemers-)groepen. Er zijn persberichten verstuurd, uitingen op social media geplaatst, flyers verspreid, advertenties geplaatst, er is meegewerkt aan interviews, et cetera. Uit deze fase bleek dat er voldoende belangstelling was om de actieve communicatiefase te starten. In deze fase hebben we ook de vraagbundeling uitgevoerd, omdat de gesprekken met providers, operators en mogelijke financiers alleen mogelijk en zinvol zijn als helder is wat de verwachte inkomsten gaan zijn. Met de vraagbundeling hebben we dus zoveel mogelijk inwoners benaderd met de vraag om zich als klant te registreren. We hebben een gebiedsplanning gemaakt, een breedbandbus ingericht en voorlopige abonnementen opgesteld.

Tijdens de vraagbundeling hebben we in 10 weken tijd 2.500 registraties behaald. Dit ging niet zonder slag of stoot; we dachten initieel abonnementen van CanalDigitaal te kunnen aanbieden, maar wegens hun interne herstructurering ging dit op het laatste moment niet door. Ook bleek het nodig om een buitengebiedtoeslag van maximaal € 15 per maand te hanteren. Bij analyse van de resultaten zagen we dat er relatief weinig belangstelling was vanuit de kernen, wat ook was verwacht omdat deze al de beschikking hebben over een coaxaansluiting. Echter, in de buitengebieden bleek de belangstelling groot, maar lager dan verwacht en benodigd. Navraag liet zien dat dit vooral werd veroorzaakt doordat nog niet bekend was wie de provider zou worden en inwoners graag een A- merk provider zien en doordat er weerstand was tegen een buitengebiedtoeslag.

Inmiddels is van de toegewezen € 250.000 subsidie nog € 55.000 beschikbaar voor de acties op de korte termijn. Op grond van de resultaten tot nu toe hebben we besloten om ons te richten op de kopergebieden (buitengebied, bedrijventerreinen e.d.) en daar een tweede meer gerichte vraagbundeling uit te voeren. In deze vraagbundeling willen we meer helderheid geven over de providers en de buitengebiedtoeslag, wat betekent dat we op korte termijn keuzes moeten maken in providers en operators en in financiering van de business case. We zijn op dit moment in gesprek met KPN Netco, CIF en E-fiber. De keuze van de operator bepaalt mede de financieringsvormen, die momenteel bestaan uit de volgende opties: lening via BNG, gemeente/provincie of een commerciële bank, uitgifte van waardepapieren of een combinatie van deze mogelijkheden.

We zijn volop met het bovenstaande bezig, maar we zien een aantal risico’s. Er lijkt nu een momentum in de markt te zijn, wat betekent dat we niet veel tijd meer hebben. Ook zien we dat de wijze van financiering (geld) een issue gaat worden. Ten aanzien hiervan is het lastig dat er een regeling bestaat die uitgaat van het feit dat als in een gebied een snelheid van 30Mbps downstream geboden kan worden, hier geen staatssteun verleend mag worden. In ongeveer de helft van het kopergebied speelt dit, wat de business case nog nijpender maakt. Naar onze mening is deze definitie van staatssteun, dus 30Mbps downstream, inmiddels achterhaald. Dit zou minimaal 100Mbps moeten zijn. Ook begint de overheid in te zien dat deze regeling belemmerend werkt en dat de markt in het breedbanddossier zijn werk niet doet, dit heeft vooralsnog niet geleid tot positieve aanpassingen. Onze belangrijkste mitigerende maatregel is dat we hebben besloten niet te wachten op de overheid, maar het huidige momentum te willen benutten en te opteren voor een financieringsvorm waarbij de noodzaak voor staatssteun geminimaliseerd wordt. Dit betekent dat we in het eerste kwartaal van 2016 een samenwerkingsvorm met één of meer (markt)partijen proberen te realiseren, de business case invullen en een tweede vraagbundeling houden. Als dat lukt, kan in de tweede helft van 2016 gestart worden met de aanleg van het netwerk.

Evaluatierapport

Wilt u het gehele rapport met de tussenevaluatie lezen? Download deze dan hier.